Народное прикладное искусство и художественные промыслы — неотъемлемая часть культурного достояния нашей многонациональной земли Олонхо. В настоящее время 316 талантливых людей носят почетное звание «Народный мастер Республики Саха (Якутия)», 726 – звание «Мастер народных художественных промыслов Республики Саха (Якутия)», и число их постоянно растет.
В этом году 80-летия Великой Победы, защитника Отечества в России и защитника Родины в Якутии этот день напоминает нам и о важности сохранения и приумножения исконных традиций как источника духовной силы и патриотизма для нынешнего и будущих поколений.
К примеру, уникальный якутский нож символизирует внутреннюю силу и стойкость перед испытаниями. Мастера вкладывают в него всю душу, силу и мощь родной земли. Мы вручаем сакральные изделия кузнецов из разных уголков республики участникам СВО для поддержки их боевого духа. Для них же в селах и городах Якутии общественные объединения мастеров, рукодельницы шьют теплую одежду, обереги.
В этом году в знаменательный день повсеместно пройдут тематические выставки, мастер-классы и творческие встречи, посвященные мужеству и доблести наших защитников Родины. В Якутске состоится красочное шествие в национальной одежде народов республики.
Ключевым событием станет выставка-ярмарка «Якутия мастеровая», объединяющая людей разных возрастов и профессий. В 15-й раз на масштабном мероприятии признанные мастера и молодые таланты представят свои работы, поделятся опытом. На семинарах и круглых столах обсудят возможности традиционных ремесел в современной экономике.
Пройдут профессиональные конкурсы изготовителей якутского ножа «Битва Клинков – Кылаан Кылыс», берестяных коробов «Тууйас», патронташа «Пульдьэрук», мастерства резьбы по дереву «Өрөгөй Чорооно». Лучшим мастерам республики, чьи творения отражают историческую память и связь времен, присвоят высокие звания «Народный мастер Республики Саха (Якутия)» и «Удьуор Утум».
У нас успешно реализуется концепция государственной поддержки народных художественных промыслов. Вручаем стипендии Главы республики кузнецам, народным мастерам, олонхосутам, запевалам осуохая. Дома ремесел и центры народных художественных промыслов приобщают все больше якутян к творчеству. Мы и впредь будем поддерживать народных умельцев-хранителей материальной культуры северного края.
Уважаемые народные мастера! Пусть ваше самобытное творчество вдохновляет жителей и гостей республики, показывает наш богатый северный край через прекрасные созданные вами настоящие произведения искусства.
Желаю вам мира и благополучия, неиссякаемой энергии и плодотворной работы, успехов в добрых начинаниях и претворения в жизнь творческих замыслов.
Глава Республики Саха (Якутия) Айсен Николаев
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана Айсен Николаев Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуот маастарын күнүнэн эҕэрдэлиир
Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо!
Саха Өрөспүүбүлүкэтин салалтатын уонна тус бэйэм ааппыттан Норуот маастарын күнүнэн эҕэрдэлиибин!
Норуот уус-уран оҥоһуктара элбэх омуктаах Олоҥхобут сирин култуурунай баайын быстыбат сорҕотунан буолар. Бүгүн “Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуот маастара” бочуоттаах ааты 316, “Саха Өрөспүүбүлүкэтин уус-уран оҥоһуктарын норуот маастара” ааты 726 киһи сүгэр, кинилэр ахсааннара эбиллэ турар.
Быйыл Кыайыы 80, Россияҕа Аҕа дойдуну көмүскээччи, Саха сиригэр Ийэ дойдуну көмүскээччи сылыгар билиҥҥи уонна кэлэр көлүөнэлэри духуобунай өттүнэн байытар, төрөөбүт дойдуга тапталы угуттуур аналлаах үйэлэри нөҥүөлээн кэлбит үгэстэрбитин тыыннаах хаалларыы уонна сайыннарыы дьоһун суолтатын бу күн өссө төгүл бигэргэтэр.
Холобур, саха быһаҕа киһи ис күүһүн, улахан тургутууга самныбат санаатын туоһулуур. Тимир ууһа сүрэҕин-быарын ууран, төрөөбүт сирбит күүһүн-күдэҕин бу оҥоһугар иҥэрэр. Өрөспүүбүлүкэбит араас муннуктарыттан тимир уустара оҥорбут ураты тыыннаах быһахтарын санааны бөҕөргөтөр сыаллаах анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар туттарабыт. Кинилэргэ анаан өрөспүүбүлүкэ куораттарыгар уонна сэлиэнньэлэригэр маастардар уопсастыбаннай холбоһуктара, уран тарбахтаахтар ичигэс таҥаһы тигэллэр, харысхаллары бэлэмнииллэр.
Быйыл бу бэлиэ күн хоһуун буойуттарга, Ийэ дойдуну көмүскээччилэргэ аналлаах быыстапкалар, маастар-кылаастар уонна айар киэһэлэр тэриллиэхтэрэ. Дьокуускай куоракка өрөспүүбүлүкэ норуоттарын бэрэстэбиитэллэрэ дьэрэкээн ойуулаах национальнай таҥастарын кэтэн сэлэлээн хаамыахтара.
Араас идэлээх уонна саастаах дьону түмэр “Якутия мастеровая” быыстапка-дьаарбаҥка тутаах тэрээһининэн буолуоҕа. 15-с төгүлүн ыытыллар бу түһүлгэҕэ биллиилээх маастардар уонна эдэр талааннар бэйэлэрин үлэлэрин дьон-сэргэ болҕомтотугар таһаарыахтара, уопуттарын үллэстиэхтэрэ. Семинардарга уонна “төгүрүк остуолларга” үгэс буолбут илиинэн оҥоһуктары оҥорон таһаарыы аныгы экэниэмикэҕэ кэскилин дьүүллэһиэхтэрэ.
“Битва клинков – Кылаан Кылыс” – саха быһаҕын оҥорооччулар, “Тууйас” туоһунан тигээччилэр, “Пульдьэрук” патронтааһы оҥорооччулар, “Өрөгөй Чорооно” маһы кыһааччылар – биир идэлээхтэр куонкурустара ыытыллыаҕа. Өбүгэлэртэн бэриллибит дьоҕуру уонна быстыбат ситими кэрэһилиир оҥоһуктары айан таһаарар өрөспүүбүлүкэ бастыҥ маастардарыгар “Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай маастара” уонна “Удьуор Утум” үрдүк ааттар иҥэриллиэхтэрэ.
Норуот уус-уран оҥоһуктары оҥорон таһаарар дьарыгын судаарыстыбаттан өйүүр концепция ситиһиилээхтик олоххо киллэриллэр. Тимир уустарыгар, норуот маастардарыгар, олоҥхоһуттарга, оһуохайы таһаарааччыларга Ил Дархан стипендията туттарыллар. Норуот уус-уран оҥоһуктарын кииннэрин, илиинэн оҥоһуктар дьиэлэрин алыптаах эйгэлэригэр уһуйуллар дьон ахсаана үксүүр. Биһиги хотугу дойдубут матырыйаалынай култууратын харайар, сылаас тыынныыр норуот маастардарын инникитин да өйүөхпүт.
Ытыктабыллаах норуот маастардара! Эһиги ураты суоллаах-иистээх айар үлэҕит олохтоох дьону-сэргэни, өрөспүүбүлүкэ ыалдьыттарын үтүөҕэ-сырдыкка кынаттаатын, эһиги көмүс тарбаххыт чочуйбут айымньылара биһиги баай дойдубут кэрэтин кэрэхсэтэ туруохтун.
Эһиэхэ или, эйэни, этэҥҥэ буолууну, уҕараабат эрчими уонна таһаарыылаах үлэни, үтүө саҕалааһыннаргытыгар ситиһиилэри, айар-тутар былааҥҥыт олоххо киирэригэр баҕарабын.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана Айсен Николаев